Czytamy etykiety – dodatki do żywności

Można powiedzieć, że postęp nauki i techniki przyczynia się do polepszenia warunków życia człowieka. Obserwujemy to na wielu płaszczyznach. „Ulepszeniu” podlega też niestety żywność, która jest coraz bardziej przetwarzana i coraz ciężej znaleźć na półce naturalny produkt z dobrym składem na etykiecie. Dodatki do żywności – co musimy o nich wiedzieć?

Czy powinniśmy obawiać się wszystkich E dodatków i tajemniczo brzmiących nazw składników?

Ten cykl artykułów poświęcony jest dodatkom żywnościowym i ich wpływie na ludzki organizm. Ma też na celu w przystępny sposób przekazać, jakich substancji unikać w diecie, jakie dodatki ograniczać, a których się nie obawiać.

Jaka jest definicja dodatków żywnościowych? Według Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego, dodatki do żywności to substancje, których nie spożywa się samodzielnie jako żywności i które nie są używane, jako typowy składnik żywności.

W jakim celu stosowane są dodatki do żywności?

1. Utrwalanie żywności – wydłużenie terminu przydatności do spożycia, stabilności i trwałości produktu poprzez hamowanie działania drobnoustrojów, enzymów czy procesów utleniania.
2. Utrzymywanie jakości produktu – zapobieganie zmianom zapachu, smaku, struktury, koloru.
3. Chronienie wartości odżywczych produktu.
4. Zwiększenie atrakcyjności i różnorodności produktów (np. produkty odtłuszczone, bez cukru, bez glutenu lub „wzbogacone” witaminami).

Pamiętajmy, że nie wszystkie istniejące dodatki do żywności są dozwolone. Dopuszczone są tylko te, których użycie jest konieczne i uzasadnione. Dodatki te w określonej dawce nie mogą zagrażać zdrowiu i nie mogą wprowadzać konsumenta w błąd. E składniki są uznawane za bezpieczne, jednak ich częste spożywanie w indywidualnych przypadkach może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie. Właśnie dlatego istnieje obowiązek przedstawiania dokładnego składu na etykietach. Jako konsumenci, powinniśmy wypracować nawyk ich czytania i świadomego wyboru produktów.

Produkty bez dodatków spożywczych

Na szczęście istnieją produkty, do których nie dodaje się jakichkolwiek substancji żywnościowych. Są to:

• Żywność nieprzetworzona (np. warzywa i owoce)
• Miód pszczeli
• Niezemulgowane tłuszcze roślinne i zwierzęce
• Masło, mleko, śmietana, maślanka naturalna
• Woda
• Niearomatyzowana kawa i herbata
• Cukier
• Suche makarony (oprócz bezglutenowych i niskobiałkowych)

Przyjrzyjmy się rodzajom substancji dodatkowych. Ze względu na pochodzenie, wyróżniamy dodatki do żywności:

1. Naturalne.
2. Identyczne z naturalnymi.
3. Sztuczne.

Z kolei podział ze względu na funkcje technologiczne to:

1. Barwniki i pigmenty – nadają lub przywracają barwę żywności.
2. Konserwanty – przedłużają okres przydatności do spożycia.
3. Stabilizatory – utrzymują właściwą strukturę żywności.
4. Emulgatory i zagęstniki – nadają konsystencję i utrwalają strukturę produktów.
5. Aromaty i substancje smakowe (wzmacniacze smaku) – nadają lub zmieniają smak żywności.
6. Inne (witaminy, sole mineralne, substancje słodzące, antybiotyki, nabłyszczacze, etc.).

Czasem dodawanie substancji żywnościowych wydaje się uzasadnione. Przykładowo – przeciwutleniacze zapobiegają jełczeniu tłuszczu. Substancje słodzące takie jak ksylitol, erytrol znajdujące się w słodkich produktach pozwalają diabetykom na ich bezpieczne spożywanie. Azotyny w kiełbasie ponoć zapobiegają rozwojowi pałeczki jadu kiełbasianego, chociaż są już w sprzedaży kiełbasy bez tego dodatku i na razie nie słyszy się o zatruciach…

Jak więc wybrać produkty o dobrym składzie? Których dodatków unikać jak ognia, a których się nie obawiać (pomimo odstraszającej nazwy czy oznakowania)?

Tutaj zestawienie wszystkich artykułów związanych z dodatkami spożywczymi.

P.S. Pobierz ściągę ze szkodliwymi e-dodatkami i rób zdrowe zakupy!